Diş eti çekilmesi (gingival recession) neden oluşur, nasıl anlamalı ve hangi tedavi yöntemleriyle durdurulabilir? Diş eti çekilmesinin belirtileri, seviyesi, konservatif ve cerrahi tedavi seçenekleri, bakım önerileriyle bu yazıda yer alıyor. Özellikle periyodik diş bakımı yani periodontoloji gerektiren vakaların başında gelen diş etinin çekilmesi hakkında bilgileri bu yazıda bulabilirsiniz.

Diş eti çekilmesi; diş etinin diş kökünden uzaklaşması ve kök yüzeyinin açığa çıkmasıyla karakterize edilen bir durumdur. Bu çekilme hem estetik kaygılara hem de hassasiyete, bakteri plağı birikimine ve diş kaybına kadar varabilecek sağlık sorunlarına yol açabilir. Dünya genelinde erişkin nüfusun büyük bir kısmında en az bir dişte bu durum gözlemlenmiştir.

Diş Eti Çekilmesi

Diş Eti Çekilmesi Nedenleri ve Risk Faktörleri

Diş eti çekilmesinin birçok tetikleyici sebebi vardır:

  • Periodontal hastalıklar: Bakteriyel enfeksiyonla ilerleyen gingivitis ve periodontitis, diş eti ve kemik dokusunu tahrip ederek çekilmeye neden olur.

  • Yanlış fırçalama teknikleri ve sert diş fırçası kullanımı: Çok sert fırçalama, diş yüzeyini aşındırarak diş etlerini zayıflatabilir.

  • Genetik yatkınlık: Bazı bireyler genetik olarak daha ince ve hassas diş etine sahip olabilir.

  • Hormonal değişiklikler: Ergenlik, hamilelik, menopoz gibi dönemlerde diş etleri daha hassas hale gelir.

  • Tütün kullanımı: Sigara ve diğer tütün ürünleri diş etlerine zarar vererek çekilme riskini artırır.

  • Diş gıcırdatma veya sıkma (bruksizm): Dişlere uygulanan sürekli baskı diş etlerine zarar verebilir.

  • Ortodontik tedaviler ve yanlış hizalanmış dişler: Dişlerin hareketi veya hatalı hizalanmış dişler, etrafa gereksiz baskı yaparak çekilmelere yol açabilir.

  • Ağız piercingleri ve travmalar: Dudak veya dil piercingleri diş etini tahriş ederek çekilmeye neden olabilir.

  • Yaş ve diyabet: Yaş ilerledikçe ve diyabet gibi sistemik rahatsızlıklarda diş eti çekilmesi riski artar.

Belirtiler: Erken Dönemden İleri Evrelere

Çoğu diş eti çekilmesi vakası yavaş ilerler ve erken evrede fark edilmesi zor olabilir. İşaretler arasında:

  • Dişlerin olağan dışı uzun görünmesi,

  • Diş fırçalama veya sıcak-soğuk içeceklerle hassasiyet,

  • Diş eti kenarında küçük çukurlar,

  • Kanama veya diş etinde şişlik ve kızarıklık,

  • Diş etleriyle diş arasında boşluk oluşumu ve kötü nefes

Bu belirtilerden birden fazla mevcutsa, mutlaka diş hekimine başvurmak gerekir.

Tedavi Yöntemleri

– Konservatif (Cerrahi Olmayan) Yaklaşımlar

  • Ağız Hijyeni Eğitimi: Doğru fırçalama (örneğin Bass tekniği), diş ipi ve ara yüz fırçalarının kullanımı, yumuşak kıl fırçayla nazik temizlik ilk adımdır.

  • Profesyonel Diş Temizliği (Detertraj & Küretaj): Plak ve tartar birikimini giderir, diş eti iltihabını azaltır.

  • Kök Yüzeyi Düzleştirmesi: Derin cepler varsa kök yüzeyi temizlenip düzeltilerek bakterilerin tutunması zorlaştırılır.

  • Hassasiyet Giderici Ürünler: Florür, potasyum nitrat, biyoaktif cam içeren macunlar ve adeziv uygulamalar hassasiyeti hafifletir.

  • Restoratif Estetik Dokunuşlar: Kök yüzeyini kompozit dolgu veya porselen lamina ile örtmek estetik çözümler sunar.

–  Cerrahi Müdahaleler

  • Serbest Diş Eti Grefti: Damaktan alınan diş eti dokusu, çekilme olan bölgeye nakledilir.

  • Bağ Dokusu (Subepitelyal) Grefti: En başarılı kök kapama yöntemi olarak kabul edilir, çekilmenin estetik çözüme ulaşmasını sağlar.

  • Koronale Kaydırılan Flep: Mevcut diş eti yukarı kaydırılarak diş köklerini örtme amaçlıdır.

  • Yönlendirilmiş Doku Rejenerasyonu (GTR): Membranlar kullanılarak kemik ve diş etinin aynı anda yeniden oluşumu hedeflenir.

  • PRF/PRP (Trombosit Zengin Fibrin/Plazma): Kendi kanınızdan elde edilen büyüme faktörleri ile iyileşme süreci hızlandırılır ve başarı oranı yükselir.

– İlerlemiş Vakalar için Cerrahi Gereklilik

Cerrahi müdahale gerektiğinde, flap operasyonları, kök kapama ve doku rejenerasyonu gibi yöntemlerle hem fonksiyon hem de estetik iyileştirme hedeflenir. İyileşme süresi birkaç hafta ile birkaç ay arasında değişebilir.

Sınıflama: Ciddiyet Seviyeleri

Diş eti çekilmesi Miller sınıflamasına göre 4 kategoriye ayrılır:

  • Sınıf I-II: Dokuda sınırlı kayıp; tam kapama mümkündür.

  • Sınıf III: Bazı kemik kaybı mevcuttur; kısmi kapama mümkün olabilir.

  • Sınıf IV: Yaklaşık papilla ve kemik kaybı vardır; kapama genellikle başarıyla yapılamaz

 Önleme: Sürekli Kontrol ve Koruma

  • Yumuşak kıllı fırça ve doğru fırçalama tekniği kullanımı,

  • Günlük diş ipi ve ara yüz fırçalama alışkanlığı,

  • 6 ayda bir profesyonel diş temizliği ve hekim kontrolü,

  • Sigara bırakma, bruksizm için plak kullanımı,

  • Hormonal değişimlerin takip edilmesi ve ağız sağlığına özel dikkat.

 Sık Sorulan Sorular (FAQ)

Diş eti çekilmesi geri döner mi?
Hayır, diş eti dokusu kendiliğinden yeniden oluşmaz. Ancak tedavi ve hijyenle ilerlemesi durdurulabilir ve estetik iyileştirme sağlanabilir.

Tedavi ne kadar sürer?
Duruma göre konservatif tedavi birkaç hafta, cerrahi müdahale sonrası tam iyileşme 3 aya kadar sürebilir.

Hassasiyet ne zaman geçer?
Tedavi ve bakım sonrası hassasiyet genelde birkaç hafta içinde azalır; cerrahi sonrası ilk dönemde daha dikkatli olunmalıdır.

Hangi yöntem benim için uygun?
Çekilmenin derecei, altta yatan neden, bütçe ve estetik önceliğine göre diş hekimiyle karar vermek en doğrusu.

Sağlıklı Diş Etleri ile Kalıcı Gölüş

Diş eti çekilmesi, başlangıçta hafif bir rahatsızlık gibi görünse de ilerledikçe ciddi diş sağlığı sorunlarına yol açabilir. Erken teşhis, doğru hijyen ve kişiye özel tedavi stratejileri ile ilerleme durdurulabilir, kök yüzeyleri kapatılarak konfor ve estetik sağlanabilir.

Diş eti çekilmesinden şüpheleniyorsan gecikmeden bir uzmana danışmak, uzun vadede hem dişlerini hem de gülüşünü koruman için en iyi adım olacaktır.